Dom „MIR” Witolda Lipińskiego – zobacz jak wygląda z bliska
Na zielonym, wrocławskim osiedlu domów jednorodzinnych Zacisze znajduje się wyjątkowy obiekt. Dom „MIR”, jeden z trzech eksperymentów architektonicznych prof. Witolda Lipińskiego we Wrocławiu, chociaż pozostaje w cieniu domów „Igloo” czy „Grzybka”, nadal zaskakuje swoją formą. Dlaczego właściciel zdecydował się na współpracę z profesorem i dlaczego obiekt zyskał taki kształt? Dowiedz się z dalszej części artykułu.
Witold Lipiński i jego badania
Witold Lipiński to nazwisko, o którym w ostatnich latach stało się w końcu głośno. Przez lata niedoceniana postać w świecie polskiej architektury, kojarzona właściwie jedynie z obserwatorium meteorologicznym na Śnieżce, wreszcie otrzymuje swoje należne miejsce w historii. Jego badania można uznać za pionierskie w dziedzinie architektury ekologicznej. Interesował się architekturą współgrającą z otaczającą ją przyrodą, zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i estetycznym. Eksperymentował z organicznymi, futurystycznymi kształtami budynków, a następnie badał mikroklimat w poszczególnych miejscach wnętrza. W projektowaniu uwzględniał także czynniki energetyczne.
Biografię profesora, jego dorobek oraz badania opisałem szerzej w artykule Futuryzm i ekoarchitektura Witolda Lipińskiego.
Dom „MIR” – historia powstania
Jednym z jego eksperymentów architektonicznych był dom „Igloo” na wrocławskim Zalesiu. Kilka ulic dalej, na osiedlu Zacisze, jeden z jego sąsiadów poszukiwał pomysłu na budowę domu i podczas jednego ze spacerów spotkał profesora, który pracował przy budowie swojego domu. Od słowa do słowa wyszło z tego kolejne zlecenie i tak powstał dom „MIR”. Wzniesiono go w latach 1963-65, czyli budowa zakończyła się szybciej niż własnego domu Lipińskiego, który ukończył dopiero pod koniec lat 60.
Dom „MIR” tylko pozornie przypomina bardziej znane dzieła profesora. Chociaż wszystkie posiadają futurystyczne kształty, każdy opiera się na zupełnie innej geometrii. Były one wypadkową badań Lipińskiego. Badał on powłokowe metody natryskowe służące do budowy parametrycznych kształtów obiektów, a następnie wpływ takich form na codzienne życie użytkowników. Oprócz tak górnolotnych powodów były także bardziej przyziemne. Takie kształty pozwalały obejść surowy normatyw, który ograniczał metraż domów jednorodzinnych w PRL. Przestrzeń pod łukami nie wliczała się często w ogólny metraż, dzięki czemu można było powiększyć nieco swoje włości.
Dom „MIR” – architektura
Dom „MIR” to podłużna bryła z dachem o zmiennej wysokości. Na ulicę otwiera się nieduże przeszklenie z sypialni, natomiast na ogród skierowany jest salon z antresolą, doświetlony przez potężne, dwukondygnacyjne okno. Z korytarza schodzi się także do niewielkiej kuchni i łazienki. Do głównej bryły dołączona jest prostopadle strefa wejściowa z garażem.
Budynek posiada właściciela, jednak nie jest zamieszkany na stałe. Sprawia wrażenie nieco zapuszczonego, jednak dzięki temu wciąż widać wiele pierwotnych założeń i rozwiązań. Jednocześnie częściowo wnętrza utraciły swój charakter poprzez późniejsze przeróbki. Aktualnie nie wiadomo jaki będzie jego dalszy los.
Wystawa „Kształt Marzeń”
Zwiedzanie obiektu odbyło się w ramach wystawy „Kształt Marzeń” organizowanej przez wrocławskie Muzeum Architektury. Poświęcona jest nie tylko futurystycznym realizacjom profesora, ale także jego projektom koncepcyjnym, które w czasach PRL nie miały większych szans na urzeczywistnienie. Zwiedzanie domu „MIR” poprzedził wykład Zuzanny Napieralskiej dotyczący budownictwa jednorodzinnego w PRL. Wystawa jest czynna do 2 czerwca 2024 roku. Obejrzyj także rolkę jaką przygotowałem na Instagramie.
No Comments