Dom Ludowy w Supraślu to unikalny przykład modernistycznej architektury drewnianej z lat 30. XX wieku. Zbudowany jako centrum kulturalne dla lokalnej społeczności, pełnił funkcję ośrodka życia społecznego i artystycznego. Dziś, po renowacji, łączy historyczny urok z nowoczesnym wykorzystaniem przestrzeni.

Supraśl – miasteczko o bogatej historii

Supraśl, malownicze miasteczko położone na Podlasiu, znane jest z bogatej historii i unikalnej atmosfery, wynikającej z połączenia wpływów różnych kultur i religii. Był ośrodkiem przemysłu włókienniczego, w którym osiedli fabrykanci z centralnej Polski. Po Powstaniu Listopadowym na terenie królestwa nałożono wysokie cła, dlatego producenci tkanin szukali nowych miejsc do rozwijania swojego biznesu.

Jednym z nich była właśnie mała wieś koło Białegostoku. Dzięki fabrykom zaczęła rozwijać się w szybkim tempie. Dodatkowo gdy w latach 30. XX wieku, gdy Polska odzyskała niepodległość, Supraśl zaczął rozwijać się jako ośrodek kulturalny i turystyczny dzięki walorom przyrodniczym. W tym czasie lokalne władze postanowiły stworzyć przestrzeń, która mogłaby pełnić funkcję centrum życia społecznego i kulturalnego dla mieszkańców.

Dom Ludowy w Supraślu – drewniany modernizm

Dom Ludowy w Supraślu powstał w latach 1933-1934, jako część szerszej inicjatywy, mającej na celu rozwój kultury i edukacji na terenach wiejskich. W obiekcie znajdowała się siedziba magistratu, sala widowiskowa i pomieszczenia dla organizacji młodzieżowych. Budynek zrealizowano w całości z drewna, co było nawiązaniem do tradycyjnego budownictwa regionu, jednocześnie wykorzystując nowoczesne rozwiązania architektoniczne. Projekt przygotował zespół architektów z Warszawy, którzy ściśle współpracowali z lokalnymi rzemieślnikami, co pozwoliło na zachowanie regionalnego charakteru budowli. Drewno na budowę obiektu podarował fabrykant Konstanty Zachert, a samą placówkę otwarto w 1935 roku.

Forma i ideologia - architektura XX wieku

Odkryj fascynujący świat architektury XX wieku z książką „Forma i ideologia”. Poznaj historię modernizmu i dowiedz się jak rozpoznawać style architektoniczne.

CHCĘ SIĘ DOWIEDZIEĆ

Dom Ludowy w Supraślu – architektura

Dom Ludowy w Supraślu to przykład modernizmu, ale w wersji dostosowanej do lokalnych warunków i tradycji. Autorem był inż. Jarosław Girin, który był także odpowiedzialny za projekt Teatru Miejskiego im. J. Piłsudskiego (obecnie Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki) w Białymstoku (1933-38), w którym można się doszukać wielu podobieństw do budynku z Supraśla. Girin zaprojektował także w połowie lat 50. warszawski gmach SGGW z aulą. W jego twórczości widać typowe dla wielu architektów z tego okresu poszukiwania polskiego stylu narodowego przetłumaczonego na język modernizmu.

Konstrukcja Domu Ludowego opiera się na prostych, geometrycznych formach, z dużymi oknami, które zapewniają naturalne oświetlenie wnętrz. Charakterystycznym elementem budynku jest drewniana konstrukcja szkieletowa, widoczna zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz, co nadaje mu unikalny wygląd. Wnętrza Domu Ludowego zaprojektowano z myślą o różnorodnych funkcjach. W wyniku tego znalazły się tam przestronne sale przeznaczone na spotkania, występy teatralne oraz lekcje dla mieszkańców.

Drewniany modernizm – unikatowy przykład takiej architektury w Polsce

Lata PRL – wyzwania i Przemiany

Po II wojnie światowej i w okresie PRL-u, Dom Ludowy przeszedł wiele zmian. Władze komunistyczne kontynuowały jego funkcję jako ośrodka kultury. Jednakże budynek stopniowo poddawano adaptacjom, które nie zawsze były zgodne z jego pierwotnym charakterem. Mimo tych zmian, Dom Ludowy wciąż był miejscem wydarzeń dla lokalnej społeczności, choć jego pierwotna forma i funkcje były częściowo zatarte. W budynku przez lata funkcjonowało także kino o nazwie „Jutrzenka”, ale również m.in. przychodnia oraz lokale gastronomiczne.

Dom Ludowy dziś: powrót do Korzeni

Po latach zaniedbań, w latach 2013-15 Dom Ludowy w Supraślu przeszedł gruntowną renowację, mającą na celu przywrócenie jego dawnej świetności. Prace restauratorskie koncentrowały się na zachowaniu oryginalnej drewnianej konstrukcji oraz odtworzeniu detali architektonicznych, które nadają budynkowi unikalny charakter. Przywrócono także jasną kolorystykę, która zastąpiła dotychczasową żółto-brązową.

Obecnie Dom Ludowy pełni funkcję centrum kultury, gdzie odbywają się wystawy, koncerty i warsztaty, łącząc historyczny urok z nowoczesnymi potrzebami lokalnej społeczności. Dzięki temu stał się ponownie ważnym punktem na mapie Supraśla, miejscem spotkań i wydarzeń kulturalnych, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Dom Ludowy w Supraślu to symbol połączenia tradycji z nowoczesnością. Przykład, jak można zachować dziedzictwo kulturowe, jednocześnie adaptując je do współczesnych realiów.

Zwiedzanie obiektu wewnątrz możliwe jest jedynie podczas trwania imprez. Z zewnątrz obiekt jest ogólnodostępny.